Landmark Y

Landmark Y refereert aan Dropzone Y, het gemarkeerde droppingsgebied op de Ginkelse Heide bij Ede, dat onderdeel was van Market Garden in september 1944. In het militaire alfabet werd Y uitgesproken als Yankee, X als X-ray en Z als Zulu.

Het landmark is een 10 meter hoge houten ‘Y’ waarin rondom teksten over de landingen in 1944 en namen van betrokken brigade en bataljons zijn gegraveerd, onder andere de 4e Parachutistenbrigade en het 7e Bataljon The King’s Own Scottish Borderers. Als gekerfd in een oude boom, als teken en symbool dat zij daar waren.
Met een getrapte betonnen basis als zitplek, van waaruit een transparant ogende trap met 3 plateaus omhoog om de Y is gedrapeerd. Op verschillende niveaus kunnen de namen en teksten worden gelezen en kan de dropzone en het omliggende landschap worden overzien en beleefd. De Y als baken in het landschap, herkenningsteken en markering, een verbinding tussen verleden en heden.

Landmark Y is een duidelijk herkenbaar teken dat verbindingen legt met de andere dropzones. Het krijgt een verwijzingsfunctie in het herinneringstoerisme door een startpunt te vormen voor verschillende routes.
Het landmark is geschikt als informatiedrager door bijvoorbeeld teksten in het beton te stralen en tekst in het hout te lasergraveren. In zijn vorm is het de basis voor nieuwe bebording langs andere plekken en verhalen in het Verhaal van Ede.

Het Landmark is nadrukkelijk geen monument, maar een nuchter en stoer krachtig teken van beton, staal en hout. Elk jaar wordt Dropzone Yankee gebruikt voor herdenken en het oefenen van luchtlandingen door soldaten uit het Navo bondgenootschap. Het landmark is voor deze soldaten ook herkenbaar, zelfs vanuit de lucht.

Het landmark staat boven op het maaiveld en is modulair opgebouwd. De voet bestaat uit meerdere gestapelde en samengestelde betonnen zit- en trapelementen die gelijk het ‘contra’gewicht vormen voor de grote Y als een bovengrondse fundering.
De grote Y bestaat uit een stalen vakwerksegmenten, zoals bij een Baileybrug en een torenkraan, en is bekleed met houten planken. De stalen trap- en plateau-elementen worden aan het vakwerk bevestigd. Als valbescherming wordt de trap voorzien van roestvast staal spangaas.
De houten bekleding van de gehele Y is van duurzaam inlands hout uit de omgevingsbossen van Ede.

Een robuust ontwerp, passend in het landschap en dat zeker 50 jaar mee zal gaan. Zo kunnen ook volgende generaties deze historische plek op waarde weten te schatten.

Met dit ontwerp waren we één van de drie finalisten, gekozen uit 18 ontwerpen door de Gemeente Ede. Van 18 februari tot en met 3 maart 2019 kon gestemd worden op ons landmark Yankee. Helaas waren we niet publieksfavoriet…

foto baileybrug (inzet): Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie
foto Britse parachutisten: Erfgoed Gelderland op mijnGelderland
getekende kaartjes dropzones: Airborne Assault Museum, Duxford